Egy kis latin, hogy jól induljon az év

  Olim erant maritus et uxor qui meastissimi erant quod nulli liberi ab eis geniti erant. In parva casa cum parva fenestra habitabant. Per fenestram pulchrum hortum videre poterant.Hortus florum, frugum et holerum plenus erat. Ille hortus autem male magae erat, et magnus murus hortum sapiebat. Nemo ad holera colligenda in hortum intrare ausus est. Quodam die, uxor rapa formosa in horto provenientia vidit. Maxime esuriens, ait „Fer, marite mihi rapa. Certe magna non tam mala est ut paucis rapis irascatur.” Maritus rapa surripuit ex uxori dedit. Rapa bona erant, et uxor plura rapa cupiebat. Maritus iterum profectus est ut rapa surriperet. At, dum maritus rapa colligit, maga pervenit. „Ecce fur!” clamavit maga, „Te criminis paenitebit!”

  „Me paenitet,” respondit maritus, „uxor mea esurit, neque quidquam cibi nobis est. Mei miserere, quaeso.” Maga, paulo seadata, ait „omnia rapa quae cupis tecum ferre potes, sed hoc postulo: filiam mox genueritis, et filia mihi a te danda erit.” Maritus ita timebat ut statim annueret.

Maga filiam nuper natam eduxit. Memor raporum surreptorum, maga puellae nomen Rapunzellam dedit. Rapunzella pulcherrima puella erat, sed maga crudelis erat. Rapunzellam in alto turri sine ianuis inclusit. Cum maga in turrim intrare vellet, clamavit:

Rapunzella, Rapunzella, demitte comam

Ut scalas aureas scandere possim!

  Rapunzellae enim perlonga coma aurea erat. Magam audiens, Rapunzella comam demittebat. Deinde maga comam scandebat ut Rapunzellam videret. Rapunzella magam non amabat, sed timens parebat.

  Quondam die eques iuvenis apud turrim equitans Rapunzellam in turri vidit. Pulchritudine Rapunzellae ictus, eam statim adamavit. „Quo modo in turrim intrare possim?” miratus est eques. En, dum eqes putat, maga advenit. Equite post arborem latente, maga turrim appropinquavit et clamavit:

Rapunzella, Rapunzella, demitte comam

Ut scalas aureas scandere possim!

  Hoc viso, equites consilium cepit. Postero mane, sub turrim equitans, magna voce clamavit:

Rapunzella, Rapunzella, demitte comam

Ut scalas aureas scandere possim!

  Et Rapunzella statim comam demisit. Eques comam scandit ut turrim intraret. Equitem videns, Rapunzella maxime timuit, virum enim numquam prius viderat. Eques autem tam amicus erat ut mox Rapunzella timoris obliviseretur. Eques a Rapunzella quaesivit ut ei nuberet. „Tibi equidem nubere volo, neque possum. Captiva in turri sum” lacrimavit Rapunzella. „Scalas faciam ut de turri descendere possis,” respondit eques, „et, dum scalas facio, quotidie te visitabo.” Tum eques exiit ut scalas facere inciperet.

  Rapunzella laetissima erat, et dies ad scalas perficiendas appropinquabat. At quodam die, non putans, magam rogavit cur tanto gravior equite esset. Maga clamavit „Eques? Qui eques? Num me fefellisti?” „Minime, vero,” negavit Rapunzella, sed maga intellexit. Comam Rapunzellae totondit et eam emisit. „Si umquam te videbo, te necabo,”monuit maga. Illo die maga sola in turri mansit. Eques pervenit, clamans „Scalae factae sunt, Rapunzella! Exire possumus!” Eques, magam videns, stupuit. „Exibis, neque cum Rapunzella,” ridit maga, miserum equitem per fenestram expellens. Eques in rosetum cecidit, et oculi a spinis puncti sunt. Caecus miserque, eques ab turri abiit claudicans.

  Multos annos errabat eques, semper Rapunzellae amissae lacrimans. Caecitas eum mendicum fecit, sed pauci eum iuvabant. Per silvam errans, eques virginem lacrimantem audivit. „Cur lacrimas? Maesta es?” rogavit, „Maestus quoque sum. Amorem et oculos amisi.” Virgo subito subito osculata est – en, Rapunzella erat! Praeterea, cum Rapunzella oculos osculata est, sensus videndi equiti restiturus est! Rapunzella statim equiti nupsit, et feliciter posthac habitabant. Et illa est fabula Rapunzellae.

SZÓTÁR

amitto, -misi, missus (3): elküld

annuo, annui (3): int, biccent, jelt ad

caecitas,-atis, f.: vakság

caecus, -a, -um: vak

claudico (1): sántít, biceg

colligo, college, collectus (3): összegyűjt

crimen,criminis,n.: vád, szemrehányás

fallo, fefelli, falsus (3): elbuktat, átv. megtéveszt

frux, frugis,f.: gyümölcs

gigno, gignere,genui,genitus (3): nemz, szül, teremt

ico, ici, ictus (3): megüt

incipio, -cepi, -ceptus (3): hozzákezd valamihez

irascor, iratus sum (3): megharagszik valakire

iuvo (1): segít

lateo, -ui (2): rejtőzik

maestus,-a,-um: szomorú, bánatos

maga,-ae,f.: boszorkány

maritus,-i,m.: férj

memor, memoris: valamire emlékező

misereo, miserui, misereor (2): könyörül valakin, irgalmaz valakinek

nubo, nupsi, nuptus (3): összeházasodnak

nuper: az imént, nemrég

obliviscor, oblitus sum (3): elfelejt

osculor (1): megcsókol

saepio, -si, saeptus (4): bekerít, elkerít, körbevesz

rapum,-i,n.: répa

paeniteo,-ui, paeniturus (2): kedvetlenséget vagy elégedetlenséget okoz

perficio, -feci, -fectus (3): elvégez, végrehajt

posthac: ezentúl, mostantól kezdve

postulo (1): követel

praeterea: továbbá, ezután

prius: előbb, korábban

restituo,-onis,f.: helyreállítás

rosetum,-i,n.: rózsabokor

scalae,-arum,f.: létra, lépcső

scando, -di, scansus (3): felmászni

sedo (1): lecsendesít, lenyugtat

sensus,-us,m.: érzék, öntudat, érzelem

spina,-ae,f.: tüske, tövis

tondeo, totondi, tonsus (2): nyír, lenyír

turris,-is,f.: torony

virgo,-inis,f.: hajadon



Megjegyzések